هشدار! این ترجمه خیلی قدیمی است، لطفاً نسخه اصلی را ببینید.

آزاد به چه معنی است؟ یا منظور شما از نرم افزار آزاد چیست؟

توجه: در فوریه ۱۹۹۸ گروهی تلاشی را برای جایگزین کردن «نرم افزار آزاد» با «نرم افزار متن باز» آغاز کردند. همانطور که در بحث زیر روشن خواهد شد، هر دوی آنها اساساً به یک مفهوم اشاره دارند.

بسیاری از تازه واردین به نرم افزار آزاد، به دلیل آنکه کلمه «free» در اصطلاح «free software» به آن گونه که ایشان انتظار دارند بکار نمی رود، دچار سردرگمی می شوند. برای ایشان free به معنی «رایگان» معنی می دهد. در واژه نامه انگلیسی برای واژه «free» تقریبا بیست معنی مختلف وجود دارد. فقط یکی از آنها معنی «رایگان» می دهد. مابقی آنها به اختیار، و نبودن محدودیت اشاره دارند. هنگامیکه ما از free software صحبت می کنیم، منظور ما آزادی است ،نه قیمت.

نرم افزاری که رایگان است صرفا نیاز به پرداخت پول از جانب شما ندارد، این به هیچ وجه مفهوم آزادی نیست. ممکن است شما امکان دادن آنرا به دیگری نداشته باشید، وتقریبا بطور قطع امکان بهینه سازی آنرا ندارید. نرم افزارهای تحت مجوز رایگان معمولا حربه ایی در مبارزه‌های بازاریابی،برای ترویج محصولات مرتبط یا خارج نمودن رقبای ضعیفتر از صحنه بازار هستند. هیچ گارانتی برای اینکه آنها در آینده هم رایگان بمانند وجود ندارد.

بطور واقعی نرم افزار آزاد ، همیشه آزاد است.نرم افزاری که در مالکیت عمومی قرار گرفته می تواند ربوده شده و در برنامه های غیر آزاد بکار رود. هر بهبودی که در آنها اعمال گردید از دسترس جامعه پنهان بماند. برای آزاد ماندن ، نرم افزار باید تحت حق تالیف و مجوز قرار گیرد،

تابا بخشی آزاد و بخشی غیر آزاد براه نیافتد. زندگی واقعی بازهم از این پیچیده تر است. برای اینکه بفهمیم مردم هنگامیکه می گویند نرم افزار آزاد به چه چیز اشاره می کنند ، لازم است تا مقداری به دنیای مجوز های نرم افزاری منحرف شویم.

حق تالیف روشی است برای حفاظت از حقوق پدید آورنده اصلی اثر. در بیشتر کشورها، اگر شما نرم افزاری تولید نمایید، بصورت خودکار دارای حق تالیف می شود. یک مجوز،اجازه نامه مولف برای چگونگی استفاده از تولیدش (در این مورد نرم افزار ) توسط دیگران به حالتی است که مولف با آن موافقت می نماید. این مطلب وابسته به مولف است که مجوزی برای تولیدش قرار دهد که بیان کند که نرم افزار به چه روشی باید استفاده گردد. برای دیدن بحث مناسبی درباره حق تالیف ،آدرس https://www.copyright.gov/ را ببینید.

طبعا ، شرایط متفاوتی برای مجوزهای متفاوت تعریف گردیده اند. شرکت های نرم افزاری برای محافظت از سرمایه هایشان ، فقط کدهای کامپایل شده را منتشر می کنند (که قابل خواندن توسط انسان نیست) و محدودیت های زیادی برای استفاده از نرم افزار قرار می دهند. مولفین نرم افزارهای آزاد در دیگر سو عموما به ترکیبی از موارد زیر اتفاق نظر دارند:

بسیاری از مردم خودشان برای خودشان مجوز می نویسند.نوشتن مجوزی که همه خواسته های شما را هوشمندانه بکار آورد، کار ساده ائی نیست. همچنین اغلب جمله بندی ها نامفهوم است یا مردم شرایطی را ایجاد می کنند که با یکدیگر در تضاد هستند. نوشتن مجوزی که بتواند از سرقت جلوگیری نماید از این هم سخت تر است. خوشبختانه، درحال حاضر تعدادی مجوز نوشته شده اند که مطمئنا آنچه را مد نظر شماست براورده می نمایند.

سه تا از مجوزهای زیاد استفاده شده عبارتند از:

برخی از خصوصیات این مجوز ها مشترک هستند.

به نظر می رسد این مورد آخر، که امکان فروش نرم افزار برای پول را می دهد در تضاد با ایده کلی نرم افزار آزاد باشد. این واقعا یکی از قدرت های آن است. از آنجا که مجوز امکان توزیع آزاد را می دهد، یکبار که شخصی یک نسخه از نرم افزار را دریافت می نماید، می تواند خودش به توزیع مجدد آن بپردازد و همچنین برای فروش آن تلاش نمایند. در عمل، این قیمت برای نسخه الکترونیکی نرم افزار نیست. عرضه و تقاضا این قیمت را پایین نگه خواهد داشت. اگر نوعی راحتی در استفاده از بخشی از نرم افزار ایجاد گردیده یا نرم افزارهائی در غالب توزیع رسانه ایی، مثلا لوح فشرده، ایجاد شده، فروشنده آزاد است تا آنرا به هر قیمت که مایل است به فروش رساند. اگر منافع اینکار بالا باشد، هرچند، فروشندگان جدید وارد بازار و رقابت شده و موجب کاهش قیمت خواهند شد. به عنوان یک نتیجه، شما می توانید یک نسخه از دبیان را در چند لوح فشرده با فقط چند دلار آمریکا خریداری نمایید.

از آنجایی که نرم افزار آزاد به طور کامل از قید و بند ها آزاد نیست، (تنها بخش هایی را در مالکیت عمومی قرار می دهد) این انعطاف را به کاربران می دهد که هر آنچه برای انجام کارهایشان می خواهند، انجام دهند.همزمان اینکار، حقوق مؤلف را نیز حمایت می کند. اکنون این معنای آزادی است.

پروژه دبیان یکی از پشتیبانان قوی نرم افزارهای آزاد است. از آنجائیکه مجوزهای متفاوتی برای نرم افزارها استفاده می شوند، مجموعه ائی از رهنمودها، بنام رهنمودهای نرم افزار آزاد دبیان (DFSG) برای شناخت معقولانه ترکیب کردن نرم افزارهای آزاد ایجاد و بسط داده شدند.فقط نرم افزارهایی که مطابق با شرایط DFSG کامپایل گردیده اند، اجازه دارند در توزیع اصلی دبیان استفاده گردند.